Toqusoqartarnera

Toqusoqartarneranik malinnaanermi innuttaasut agguaqatigiissillugu inuuneqqortussusaat atorneqartarpoq, taanna ukiut tallimat ingerlaneranni toqusartut malillugit suliarineqartarpoq. Titartakkami 6-imi 1996-imiilli inoorlaat agguaqatigiissillugu inuuneqqortussusissaat takuneqarsinnaavoq.

 

Titartagaq 6. 1996-imiit 2017-imut agguaqatigiissillugu inuuneqqortussuseq

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik - Kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/bendt).

 

Nunanut avannarlernut sanilliullugu inuuneqqortussuseq sivitsungaatsiarneqarsinnaavoq, ilimagineqarporlu inuuneqqortussutsip qaffakkiartornera ingerlaannassasoq.

 

Inuuneqqortussuseq qaffassappat imminorneq aamma ajunaarnerit pissutaallutik inuunermik ukiunik annaasaqarnerit annertuumik ikilisittariaqassapput. Imminortarnerit aamma ajunaartarnerit angutit 17-it 25-llu akornanni ukiulinni ukiunik annaasaqaataanerpaajupput. Tamanna titartakkami 7a-mi takuneqarsinnaavoq, tassani ukioqatigiiaani (arnani titartakkami 7b-mi) angutinilu 10.000-ini inoorlaat akornanni inuunissaq takutinneqarpoq. Danmarkimi arnat inuunissaat assersuutitut aamma takuneqarsinnaavoq.

 

Titartagaq 7a. Angutit inuunissaat

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik - Kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/bendt , www.statistikbanken.dk/hisb9).

 

Titartagaq 7b. Arnat inuunissaat

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik - Kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/bendt , www.statistikbanken.dk/hisb9).

 

Titartakkani 7a-mi aamma 7b-mi takuneqarsinnaasut malillugit ukiuni kingullerni 30-ni 30-t inorlugit ukiullit toqusarnerat annikillerujussuarsimavoq, tamanna pissutaalluni ukioqqortussuseq qaffangaatsiarluni. Ukiukillutik toqusut inuunissaraluatik ukiut amerlanerusut annaasussaavaat, taamatullu akerlianik ukioqqortusereerlutik toqusut ukiut ikittuinnaat annaasussaallugit, sivisunerusumik inuusussatut naatsorsorneqassallutik.

 

Innuttaasut amerlassusissaannik naatsorsuinermi inuuneqqortussusermut naatsorsuutini toqusoqartarneranik naatsorsuutit kingulliit 2013/17-imeersut atorneqarput. Piffissaq naallugu (2050-imut) inuunissaq pillugu aamma titartaganngorlugu naatsorsuisoqarpoq. Assigiinngitsut taakku akornanni assigiiaartumik toqusoqartarnissaa naatsorsuinermi atorneqarpoq.

 

Inuuneqqortussutsip qaffakkiartornera maliinnarneqassappat 50-inik ukioqalereersimasut akornanni utoqqalinerusalernissaq pisariaqarpoq. Naatsorsugaq 1, Naatsorsueqqissaartarfimmit 2011-mili naatsorsueriaaseq atorlugu suliarineqarpoq. Utoqqaanerpaat toqusarnerat eqqarsaatigalugu annertuumik nalunartoqartoqarpoq. Toqusimasut amerlavallaanngitsut najoqqutarineqarput. 2018-imi januaarip aallaqqaataani 85-it sinnerlugilluunniit ukiullit taamaallaat angutit 65-iupput arnallu 129-ullutik.

 

Takussutissiaq 3. 2009-miit 2013-imut ukiumut inuunerit annaasat, toqunermut pissutaasunut immikkoortillugit

 

 

 

 

Procentinngorlugit

 

Angutit

Arnat

Katillugit

Angutit

Arnat

Katillugit

Toqusut katillugit

3.365

          2.195

         5.561

100,0

100,0

100,0

Imminortut

1.238

             533

         1.771

36,8

24,3

31,8

Ajunaartut

385

             160

            545

11,4

7,3

9,8

Toqutaasut

74

                97

            172

2,2

4,4

3,1

Pissusissamisoortumik toqusut

1.668

          1.405

         3.073

49,6

64,0

55,3

- kræfteqarlutik

443

556

            999

13,2

25,3

18,0

- KOL-eqarlutik

15

38

               54

0,5

1,7

1,0

- tallimat inorlugit ukioqarlutik

339

146

            485

10,1

6,7

8,7

Malugiuk: Inuuneqqortussusissaq inorlugu toqusoqanngippat.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfimmi kisitsisaatit.

 

Takussutissiami 3-mi takuneqarsinnaapput inuunermik annaasat naatsorsornerisa inerneri. Taakku atorlugit Naatsorsugaq 2 suliarineqarsinnaavoq, tassani innuttaasut amerlassusissaannik naatsorsuinermi toqusartut ikinnerpaaffissaminniissapput, tamannalu piviusunngussappat uku piumasaqaataapput:

·         Imminortartut ikilinissaat (angutit imminortartut inuuneqqortussusermut sunniuteqarnerupput)

·         Meeqqat toqusartut ikileqqittariaqarput

·         Inuit peqqinnerulertariaqarput (inooriaaseq cigaritsilu)

 

(Arnat angutillu akornanni) toqusartut procentinngorlugit ima isikkoqassangatinneqarput:

 

Takussutissiaq 4. Toqusartut procentinngorlugit amerlassusissaannik naatsorsuineq, ukioqqortussutsinut aamma suiaassusernut immikkoortillugit

 

Naatsorsugaq 1

Naatsorsugaq 2

Ukioqqortussuseq

Angutit

Arnat

Angutit

Arnat

0   –   9

-10

-10

-40

-40

10 – 19

-10

-10

-80

-40

20 – 29

-20

-20

-80

-40

30 – 39

-20

-20

-60

-40

40 – 49

-30

-30

-60

-40

50 -   

-40

-40

-50

-50

 

Ukiut tulliuttut ukiuni naatsorsuiffiusuni nikerarnerat  assigiimmik agguataarneqarput tamatumalu kingorna allanngornani taamaaginnarluni. Naatsorsuutit malillugit inuunertussusissap ineriartornera eqqupajaarpoq, tassa inuit ukioqqortunerujartuinnarnissaat naatsorsuutigineqarpoq.

 

Takussutissiaq 5. 1998-2050-imi agguaqatigiissillugu inuuneqqortussuseq

 

Naatsorsugaq 1

Naatsorsugaq 2

 

Angutit

Arnat

Angutit

Arnat

1998

64,3

69,8

64,3

69,8

2018

69,9

74,5

69,9

74,5

2030

71,6

76,1

73,0

76,8

2040

73,3

77,6

76,0

79,0

2050

75,0

79,2

79,3

81,5

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik.

 

Titartagaq 8. Inuunerup sinnissaanut ilimagisat, ukiut qinikkat. 2000 - 2050

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik.

 

Titartagaq 9. 2050-imi ukiut agguarsimanerisa toqusarnernut sunniutai

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, Kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/benp18D).